Θέματα κοινωνιολογίας Γ' Λυκείου: 7. Μορφές και κοινωνικές βάσεις της εξουσίας
Ενημερώθηκε 17-5-2020
Ερωτήσεις σωστού - λάθους
Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
Ασκήσεις και ερωτήσεις σύντομης απάντησης
Ερωτήσεις σωστού - λάθους
Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
Ασκήσεις και ερωτήσεις σύντομης απάντησης
Πολύ βοηθητικό!
ReplyDeleteΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟ! ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ! ΧΡΗΣΙΜΟΤΑΤΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ! ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!
ReplyDelete"Στο μοντέλο των ελίτ η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι μια επίφαση" Γιατί; Που το λέει αυτό το σχολικό βιβλίο;
ReplyDeleteΣτη σελίδα 141 του βιβλίου μαθητή τίθεται η ερώτηση: «Η δημοκρατία είναι ένα πολιτικό σύστημα στο οποίο εκφράζεται η λαϊκή βούληση. Είναι όμως έτσι; Είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία ένα πολιτικό σύστημα στο οποίο όλοι παίρνουν μέρος στη λήψη των αποφάσεων ή ασκούν εξουσία; Για να το πούμε διαφορετικά, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι μια πραγματικότητα ή μια επίφαση;». Στη σελίδα 142 απαντάει: «Το μοντέλο των ελίτ … δείχνει την καθολική κυριαρχία του οικονομικού παράγοντα πάνω στον πολιτικό. Αυτή η κυριαρχία μετασχηματίζει την πολιτική σε διαχείριση τεχνοδιοικητικής φύσεως, με ό,τι αυτό σημαίνει για την πλειονότητα των πολιτών. Οι τεχνοκράτες είναι σύμβουλοι σε κυβερνητικά γραφεία που προτείνουν την επίλυση διάφορων κοινωνικών προβλημάτων με βάση οικονομικά δεδομένα, παραγνωρίζοντας έτσι τις κοινωνικές ανάγκες και τις σοβαρές επιπτώσεις αυτής της πρακτικής στη ζωή των πολιτών. Ως εκ τούτου, με το συγκεκριμένο μοντέλο δεν εκφράζεται η λαϊκή βούληση, ενώ μεθοδεύεται η πρόσβαση οργανωμένων συμφερόντων και ισχυρών οικονομικών παραγόντων στην κυβέρνηση, είτε άμεσα είτε έμμεσα (όπως π.χ. μέσω της διαπλοκής και της σύμπλευσης του στρατιωτικού μηχανισμού με τη βιομηχανία όπλων και της από κοινού διαμόρφωσης αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής)».
DeleteΚοντολογίς ο μαθητής δεν χρειάζεται να έχει διαβάσει τον Παρέτο για να ξέρει ότι θεωρούσε τη δημοκρατία αυταπάτη. Αν δεν είναι βιαστικός και μελετήσει προσεκτικά, άνετα μπορεί να συμπεράνει ότι στο μοντέλο των ελίτ η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι μια επίφαση.
¨Στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία οι πολίτες συμμετέχουν στην λήψη των αποφάσεων¨. Γιατί είναι λάθος; Στη σελίδα 139 του σχολικού βιβλίου: 1. ¨Στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας η βούληση του λαού μπορεί να αποτυπωθεί και με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, που θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια μορφή άμεσης δημοκρατίας.¨, 2. Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία ορίζεται ως η πολιτική μορφή διακυβέρνησης στην οποία ο λαός ασκεί έμμεσα την εξουσία διά των εκλεγ-μένων αντιπροσώπων του.¨¨
ReplyDeleteΔεν χρειάζεται να μείνουμε μόνο στο μοντέλο των ελίτ όπου «μια μη εκλεγμένη ολιγαρχία (με εξαίρεση την πολιτική ελίτ), … λαμβάνει όλες τις πολιτικές αποφάσεις και κατευθύνει το εθνικό πεπρωμένο». Οι θεωρίες που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του πλουραλιστικού μοντέλου εξουσίας για τις οργανωμένες μορφές πολιτικής δράσης δέχονται ότι «η προώθηση των αιτημάτων τους γίνεται μέσω της πίεσης και της επιρροής που ασκούν κατά τις διαδικασίες λήψης πολιτικών αποφάσεων». Φυσικά για το μαρξιστικό μοντέλο ούτε κουβέντα: «H μαρξιστική οπτική θεωρεί ότι τόσο η ελιτίστικη όσο και η πλουραλιστική άποψη συγκαλύπτουν την πραγματικότητα ή ενισχύουν την αυταπάτη της ύπαρξης αυτόνομου πολιτικού πεδίου.»
DeleteΜε λίγα λόγια, μπορεί οι πολίτες έμμεσα να επηρεάζουν (στη μεταμοντέρνα συνθήκη εύκολα θα λέγαμε ότι περισσότερο επηρεάζονται παρά επηρεάζουν) αλλά σίγουρα δεν λαμβάνουν αποφάσεις ούτε συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης πολιτικών αποφάσεων. «Ο λαός ασκεί έμμεσα την εξουσία διά των εκλεγμένων αντιπροσώπων του». Αυτό θα πει ότι επιλέγει (πολλοί στοχαστές αμφισβητούν ότι πρόκειται για αληθινή επιλογή) αυτούς που θα πάρουν τις πολιτικές αποφάσεις. Δείτε για παράδειγμα τις τελευταίες πολιτικές αποφάσεις για το κλείσιμο και το άνοιγμα των σχολείων. Δεν γνωρίζω κανέναν άμεσα ενδιαφερόμενο να συμμετείχε στη λήψη τους… Από μια ορισμένη σκοπιά αυτό είναι φυσικό: τις αποφάσεις τις παίρνουν πάντα αυτοί που έχουν και την ευθύνη.
Όσο για τα δημοψηφίσματα, που για κάποιους μπορούν να θεωρηθούν ως μια μορφή άμεσης δημοκρατίας (παραβλέποντας την διαφορά ισχύος που θα είχαν σε ένα τέτοιο σύστημα διακυβέρνησης), μπορούμε να πούμε ότι η τελευταία εφαρμογή τους μας υπενθυμίζει ποια είναι η τύχη τους όταν δεν συμφωνούν με τη γνώμη αυτών που είναι υπεύθυνοι για να λαμβάνουν τις αποφάσεις.
Επί της ουσίας λοιπόν δεν έχετε δίκιο. Έχετε όμως δίκιο ως προς την διατύπωση: δεν διευκρινίζεται αν πρόκειται για άμεση ή έμμεση «συμμετοχή». Γι αυτό θα προχωρήσω σε αυτή τη διευκρίνηση παρόλο που κάτι τέτοιο καθιστά τη σωστή επιλογή μάλλον προφανή.
Το σχολικό βιβλίο δεν θέτει στη σελίδα 141 μία ερώτηση στην οποία απαντάει στη συνέχεια στη σελίδα 142. Το μοντέλο των ελίτ δεν είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Πουθενά το σχολικό βιβλίο δεν λέει ότι «η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι μια επίφαση».
ReplyDeleteΠουθενά στη σελίδα 142 του σχολικού βιβλίου δεν υπάρχει αναφορά στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
Κανένας μαθητής δεν μπορεί να συμπεράνει ότι στο μοντέλο των ελίτ η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι μια επίφαση γιατί κάτι τέτοιο δεν συμπεριλαμβάνεται στην ύλη των εξετάσεων.